GAN
Là một trong những cơ quan chăm chỉ nhất trong cơ thể, gan thực hiện hàng trăm chức năng: vừa đảm nhiệm chức năng ngoại tiết và nội tiết; vừa là kho dự trữ của nhiều chất đồng thời cũng là trung tâm chuyển hóa quan trọng của cơ thể. Hiện tại, không có một cơ quan nhân tạo nào có thể thay thế được toàn bộ các chức năng của gan.
🎀Chức năng chuyển hóa
Một trong những nhiệm vụ chính của gan là đảm bảo nguồn năng lượng cho tất cả các hoạt động của cơ thể. Để làm được điều này, gan phải chế biến và chuyển hóa toàn bộ thực phẩm từ hệ tiêu hóa; sau đó dự trữ chúng dưới nhiều hình thức khác nhau.
Sự chuyển hóa các chất cơ bản (Glucid, Lipid, Protid) diễn ra ở nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể, nhưng ở gan quá trình chuyển hóa này diễn ra mạnh mẽ nhất.
1. Chuyển hóa Glucid (tinh bột)
Glucid cung cấp năng lượng sống cho cơ thể (nó đảm bảo 2/3 toàn bộ năng lượng sống trong cơ thể). Glucid được chuyển hóa tại gan thông qua quá trình tổng hợp Glycogen dự trữ và tăng phân giải Glycogen.
2. Chuyển hóa Lipid (chất béo)
Chuyển hóa Lipid chủ yếu xảy ra ở gan. Các Acid béo đến gan phần lớn tổng hợp thành Triglyceride, Phospholipid, Cholesterol Ester. Từ các chất này gan tổng hợp tạo Lipoprotein và đưa vào máu để vận chuyển đến các tổ chức, tế bào khắp cơ thể.
3. Chuyển hóa Protid (chất đạm)
Protein được dự trữ ở gan dưới nhiều Protein Enzyme và một số Protein chức năng; các Protein này khi phân giải sẽ tạo thành các Acid Amin đưa vào máu sau đó cung cấp cho các tế bào kác của cơ thể. Gan được xem là trung tâm chuyển hóa chất quan trọng đồng thời là kho dự trữ Protein của cơ thể.
🎀Chức năng giải độc
Gan được xem như một lá chắn có tác dụng chuyển hóa, ngăn ngừa các chất độc xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời, gan sẽ thực hiện chức năng xử lý và đào thải các chất cặn bã ra bên ngoài. Khi gan không hoạt động, những độc tố sẽ ứ đọng lại trong cơ thể.
Chức năng khử độc của gan sẽ được thực hiện bằng cách như sau:
• Bằng các phản ứng hóa học: đây là cơ chế chủ yếu để biến các chất độc hại thành các chất không độc hoặc ít độc hơn rồi đào thải qua đường thận. Các phản ứng hóa học bao gồm: phản ứng tạo ure, phản ứng liên hợp và phản ứng oxy hóa khử.
• Bằng cách cố định và thải trừ một số kim loại nặng: các chất màu đến gan sẽ bị giữ lại không biến đổi gì và đào thải ra ngoài qua đường mật.
Chức năng tạo mật
Trong cơ thể, mật được sản xuất liên tục từ tế bào gan và được dự trữ cô đặc ở túi mật rồi từ đó được bơm xuống ruột non trong các bữa ăn. Mật vừa có tác dụng giúp tiêu hóa thức ăn, vừa giúp hấp thu chất dinh dưỡng vào cơ thể.
Với những người gan yếu, khả năng sản xuất mật sẽ từ từ giảm dần gây nên trở ngại trong vấn đề hấp thụ chất mỡ và chất béo. Vì vậy, họ sẽ dần dần mất ký rồi trở nên thiếu dinh dưỡng cũng như thiếu những Vitamins tan-trong-mỡ như Vitamin A, D, E, K. Khi thiếu vitamin K, họ sẽ dễ bị chảy máu hơn.
🎀Chức năng dự trữ
• Dự trữ các Vitamin tan trong dầu: Gan vừa có tác dụng làm tăng hấp thu các Vitamin tan trong dầu nhờ chức năng bài tiết mật, vừa là nơi dự trữ các Vitamin ấy. Một số Vitamin tan trong dầu được dự trữ tại gan như : Vitamin A, D, E ..
• Dự trữ Vitamin B12: Vitamin B12 sau khi được hấp thụ sẽ được vận chuyển về gan và dự trữ ở đó rồi được giải phóng dần cho cơ thể sử dụng. Lượng dự trữ Vitamin B12 ở gan rất lớn, có thể dùng cho cơ thể khoảng 2 năm ở điều kiện bình thường .
• Dự trữ sắt: Sắt được dự trữ tại gan dưới dạng liên kết với Apoferritin. Từ gan, sắt được vận chuyển dần tới tủy xương, tham gia vào quá trình tạo hồng cầu.
• Dự trữ máu: Gan là cơ quan nhận được nhiều máu nhất trong cơ thể. Do đặc điểm cấu tạo của gan, các tế bào nội mạc không gắn chặt vào nhau mà chỉ xếp chồng lên nhau, khiến cho các xoang này dễ giãn và giãn to hơn bình thường và như vậy sẽ chứa được nhiều máu hơn ở các mạch khác trong cơ thể, thực hiện chức năng dự trữ máu.
🎀Ngoài ra, gan còn có vai trò trong điều hòa đường huyết, tham gia một số chức năng khác của cơ thể như chức năng đông máu, chống đông máu và chức năng tạo máu,…
Vậy nên hãy bảo vệ GAN của bạn nhé!
